Οι νέοι επιστήμονες στα χρόνια του διωγμού

Υπήρχε μια εποχή, πολύ μακρινή, τότε που η Ελλάδα συγκέντρωνε όλα τα πεφωτισμένα μυαλά στους κόλπους της και ζούσαν την πληροφορία εν τη γενέσει και το καινούριο στην αρχή του. Σήμερα, χιλιετίες μετά, ω του θαύματος, η χώρα συνεχίζει να γεννά πρωτοποριακούς ανθρώπους με καινοτόμες ιδέες και ισχυρά «λογισμικά». Υπάρχει μια ωστόσο διαφοροποίηση που ξεχωρίζει ανάμεσα στις πολλές. Οι άνθρωποι πλέον σε αντίθεση με το παρελθόν αφήνουν τη χώρα τους και ταξιδεύον προς άλλες πολιτείες. Δίδουν τις γνώσεις τους πέρα από τα σύνορα και προσφέρουν ανάπτυξη σε κοινωνίες άλλες. «Διαρροή εγκεφάλων» λέγεται το φαινόμενο και αποτελεί ένα από τα πλέον ισχυρά «εξαγώγιμα» προϊόντα μας.

Περισσότεροι από 120.000 εκτιμάται, με βάση τα τελευταία στοιχεία, πως είναι οι νέοι με λαμπρές σπουδές, που σήμερα ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό καθώς ιδίως στα χρόνια της οικονομικής κρίσης τα οποία και συνεχίζουμε να βιώνουμε παρουσιάστηκε με ιδιάζουσα τάση αφαίμαξης πολλών λαμπρών μυαλών της χώρας.

Η βασική αιτία της «διαρροής εγκεφάλων» είναι η πάγια αλήθεια πως η Ελλάδα δεν έχει μετακινηθεί στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας, ώστε να προάγει πιο σύνθετα προϊόντα και υπηρεσίες (γνώσης/τεχνολογίας).Το 2013, οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη στη χώρα μας διαμορφώθηκαν στο 0,78% του ΑΕΠ, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην 24η θέση ανάμεσα στους «28» της Ε.Ε..

Αποτέλεσμα της ισχύουσας στασιμότητας είναι να υπάρχει περιορισμένη ζήτηση για πτυχιούχους. Ακολουθώντας αντίστροφή πορεία από αυτήν των δυτικών χωρών όπου η ανεργία μειώνεται όσο αυξάνεται το εκπαιδευτικό επίπεδο, στην Ελλάδα θαρρείς πως ακολουθείται μια ιδιάζουσα πορεία απόκλισης. Kαι αυτό μάλιστα όταν, όπως καταδεικνύουν τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών, οι Έλληνες είναι μέλη της παγκόσμιας επιστημονικής «ελίτ». Σύμφωνα με στοιχεία, ο ελληνισμός διαθέτει περίπου το 3% των επιστημόνων κορυφαίας εμβέλειας παγκοσμίως, αν και ο πληθυσμός της χώρας μας αντιστοιχεί στο 0,20% του πληθυσμού της γης. Δυστυχώς, όμως, το 85% των Eλλήνων αυτών ζει και εργάζεται στο εξωτερικό.

Πλέον η φυγή των νέων επιστημόνων παίρνει τα χαρακτηριστικά του «διωγμού» από τη χώρα λόγω παντελούς έλλειψης επαγγελματικών επιλογών. Ποια μάνα λένε δεν θέλει τα παιδιά της; Καλά τα γνωμικά του σοφού λαού. Στην πράξη ωστόσο η αλήθεια απέχει.

Φώτης Σπυρόπουλος
Δημοσιογράφος