Το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) ιδρύθηκε και λειτουργεί στην Αθήνα από το 1988. Έχει αναλάβει την επιμόρφωση και ενημέρωση των εκπαιδευτικών με βάση τις τελευταίες εξελίξεις και έρευνες όσον αφορά τα επιστημονικά τους αντικείμενα. Η κα Μαρία Καΐρη, Στέλεχος του ΚΙΚΠΕ, υπεύθυνη για το πρόγραμμα των βιβλιοθηκών και των σεμιναρίων μας αναλύει.

Πείτε μας λίγα λόγια για το ΚΙΚΠΕ;

Το Κοινωφελές ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) επιδίδεται, μέσω των συνεργατών του, αφενός σε  κοινωφελείς δράσεις –όπως είναι τα σχολικά συσσίτια, ο εμπλουτισμός των περιφερειακών βιβλιοθηκών με νέες εκδόσεις και συνδρομές έγκυρων εντύπων, τα σεμινάρια που απευθύνονται σε καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης και πραγματοποιούνται στις Δημόσιες και Δημοτικές Βιβλιοθήκες του τόπου (δράσεις που συνδέονται και καθοδηγούνται από την ΑΜΚΕ FutureLibrary), οι υποτροφίες σε μεταπτυχιακούς φοιτητές. Αφετέρου, όσον αφορά το πολιτιστικό σκέλος των δραστηριοτήτων του, το Ίδρυμα οργανώνει εκθέσεις –και εκδίδει τους αντίστοιχους καταλόγους- με περιεχόμενο τη συλλογή χάλκινων νομισμάτων που έχει στην κατοχή του και η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική σε διεθνές επίπεδο. Οργανώνει επίσης ομιλίες στο Megaronplus και επεξεργάζεται το Αρχείο του ζωγράφου και λογοτέχνη Βασίλη Φωτιάδη προκειμένου να αξιοποιηθεί μέσω διαδικτύου ή και εκδόσεων και να βρίσκεται στη διάθεση των ενδιαφερομένων.

Για ποιο λόγο αποφασίσατε να ξεκινήσετε τα εκπαιδευτικά σεμινάρια προς τους εκπαιδευτικούς μέσης εκπαίδευσης;

Η απόφαση προέκυψε από τη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας που διαπιστώνεται στις τάξεις των εκπαιδευτικών οι οποίοι για να διδάξουν «οφείλουν και να διδάσκονται», να ενημερώνονται δηλαδή για την πορεία και τα πορίσματα των σύγχρονων ερευνών στον τομέα τους.

Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης ένα από τα πρώτα θύματα ήταν ο χώρος της εκπαίδευσης. Τα σεμινάρια του ΚΙΚΠΕ έρχονται να καλύψουν την ανεπάρκεια του κράτους ως προς την σωστή και άρτια ενημέρωση του εκπαιδευτικού προσωπικού πάνω στις τελευταίες εξελίξεις του κλάδου τους;

Η επιμόρφωση των καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας σε συνεργασία με τα κατά τόπους Πανεπιστημιακά Ιδρύματα μέσω των ΠΕΚ (Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα) έχει  διακοπεί προ πολλού. Το ΚΙΚΠΕ σε συνεργασία με το Future Library οργανώνει σεμιναριακά μαθήματα (αρχαία ελληνικά, νέα ελληνικά, ιστορία και οικονομικά) ως ελάχιστη συμβολή στον τομέα αυτό, έχοντας ήδη σχηματίσει άποψη για την απόλυτη αναγκαιότητα και σημασία αυτής της πρωτοβουλίας, που είναι άλλωστε και μια ευρωπαϊκή παραδοχή: αναφέρομαι στη διά βίου μάθηση που στον κλάδο των εκπαιδευτικών είναι καίριας σημασίας.  Σε καμία περίπτωση ωστόσο, η δράση αυτή δε μπορεί να υποκαταστήσει το κράτος και τους αρμόδιους φορείς.

Πόσο εύκολο είναι η επιμόρφωση εκπαιδευτικών όταν οι ίδιοι δεν έχουν τη δυνατότητα της διά βίου επιμόρφωσης ούτως ώστε να ανανεώνουν τις γνώσεις που κάποτε απέκτησαν και να βελτιώσουν τις διδακτικές τους μεθόδους; Δύναται η ενημέρωση τους να γίνει με αποσπασματικά σεμινάρια όταν αυτά δεν γίνονται σε τακτικό χρονικό διάστημα;

Η ανάληψη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας δε θεωρήθηκε καθόλου εύκολη υπόθεση εκ μέρους των στελεχών του ΚΙΚΠΕ. Για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, για να την επιλέξουν εκείνοι, πρέπει κάποιος φορέας, δημόσιος κυρίως αλλά και ιδιωτικός, να τους παράσχει τη σχετική δυνατότητα. Οι ίδιοι δε διαθέτουν πάντοτε την οικονομική άνεση για να αναζητήσουν άλλου είδους λύσεις, αλλά και το αντικείμενό τους που διαρκώς διευρύνεται είναι απαιτητικό και συχνά ο χρόνος που χρειάζεται δεν είναι εύκολο να εξασφαλιστεί σε μια μάλλον σκληρή πραγματικότητα στο πλαίσιο των οικογενειακών υποχρεώσεών τους.  

Να πούμε εδώ ότι τα σεμινάρια που πραγματοποιήθηκαν ως τώρα, πράγματι με μεγάλη επιτυχία και συγκινητική υποδοχή από τους εκπαιδευτικούς, ανήκαν σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα που εκπόνησε το Ίδρυμα για να διερευνήσει τις συνθήκες πραγματοποίησής τους. Θα ακολουθήσει συστηματικότερη εφαρμογή σε συνεργασία και με άλλους φορείς και, ελπίζουμε, σε πιο συντεταγμένη συνεργασία με τους σχολικούς συμβούλους κάθε περιφέρειας.

Σήμερα προέχει η εξειδίκευση ή η ολοκληρωμένη εκπαίδευση ενός καθηγητή μέσης εκπαίδευσης;

Εξειδίκευση και ολοκληρωμένη εκπαίδευση δεν είναι έννοιες αντιφατικές μεταξύ τους. Άλλωστε, σε γενικές γραμμές, ειδικότητες υπάρχουν, μιλούμε λοιπόν για δυνατότητες επιμόρφωσης επί ενός γνωστικού αντικειμένου. Το γεγονός, βέβαια, ότι με τα μεγάλα κενά στα σχολεία συμβαίνει να διδάσκουν συχνά το μάθημα των οικονομικών π.χ οι μαθηματικοί, μοιάζει να εμφανίζεται αυτή η συζήτηση με έναν τρόπο ως πολυτέλεια. Ελπίζουμε όμως στη βελτίωση των συνθηκών από την Πολιτεία.

Η προσληπτική ικανότητα των μαθητών της μέσης εκπαίδευσης δύναται να αφομοιώσει τις τελευταίες εξελίξεις ενός επιστημονικού κλάδου όταν η ενημέρωση μέσα στην τάξη γίνεται αποκλειστικά από τον καθηγητή και όχι με οργανωμένο τρόπο μέσα στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος;

Για να αφομοιώσουν οι μαθητές τις εξελίξεις σε μια επιστήμη πρέπει προηγουμένως να τις πληροφορούνται οι διδάσκοντες και να τις αφομοιώνουν. Εκεί έγκειται και η φιλοσοφία, ας πούμε, του εγχειρήματος: καλούνται να διδάξουν τους εκπαιδευτικούς Μέσης εκπαίδευσης πανεπιστημιακοί οι οποίοι έχουν ως αντικείμενο έρευνας αυτό παρουσιάζουν στο κοινό των Σεμιναρίων με τρόπο μάλιστα κατ΄ εξοχήν διαδραστικό και συμμετοχικό.

Πόσο εύκολο είναι να προσαρμοστεί ο τρόπος διδασκαλίας των μαθημάτων, όταν καθημερινά αποτυπώνεται η συνθετότητα των προβλημάτων π.χ. να πρέπει να εξηγήσεις τον ελληνοϊταλικό πόλεμο σε αλβανούς ή ιταλούς μαθητές;

Δεν είναι εύκολο, ούτε γενικώς απλό, και όχι μόνον σε σχέση με παιδιά αλλοδαπών που φοιτούν στα δημόσια σχολεία. Η προσπάθεια έχει να κάνει με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αμεροληψία και αντικειμενικότητα, αλλά και πάλι, η ποθητή «αλήθεια» κατακτάται με την έρευνα και τη μελέτη των στοιχείων από τους ειδικούς. Από κει και πέρα γίνεται προσπάθεια από ειδικούς φορείς και επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί επισταμένα με το θέμα (βλ. π.χ Δραγώνα/Φραγκουδάκη) να μελετηθούν οι μέθοδοι διδασκαλίας σε αλλοεθνείς μαθητές.

Παρατηρούμε ότι η εκπαίδευση λειτουργεί εδώ και χρόνια με τυποποιημένες μεθόδους. Δεν υπάρχει ολιστική προσέγγιση στα θέματα αλλά υπάρχει προσέγγιση  μεθοδολογίας. Μήπως είναι αυτό το μεγαλύτερο πρόβλημα του εκπαιδευτικού σήμερα;

Αυτή η «τυποποίηση, όπως την αποκαλείτε,  είναι το μεγάλο πρόβλημα πράγματι. Οι «τυποποιημένες» γνώσεις που σερβίρονται στους μαθητές και η ασφυκτική υποχρέωση να καλυφθεί η ύλη μαζί με τα ακατάλληλα σε πολλές περιπτώσεις σχολικά εγχειρίδια οδηγούν, όπως όλοι γνωρίζουμε, στην αποστήθιση και σε άλλες ανεπιθύμητες παρενέργειες. Το γεγονός αυτό ωστόσο είναι μεγάλη κουβέντα και δεν είμαι σε θέση να το αναλύσω εδώ.

Τι δράσεις θα κάνετε το επόμενο διάστημα;

Οι άμεσες, προγραμματισμένες δράσεις σχετικά με τα Σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν στο Κερατσίνι-Δραπετσώνα (13 και 14 Νοεμβρίου), στη Μεταμόρφωση (19 και 20 Φεβρουαρίου 2016), Βέροια (18 και 19 Μαρτίου 2016).

Απόστολος Ζαβιτσάνος
Υπεύθυνος Δημοσιογραφικής Τεκμηρίωσης